NIKE 2015 dla Olgi Tokarczuk
Jury XIX. edycji konkursu Literackiej Nagrody Nike uhonorowało Olgę Tokarczuk. Jej Księgi Jakubowe zostały najlepszą książką roku, również w plebiscycie czytelników Gazety Wyborczej. To już drugie wyróżnienie dla tej autorki. W 2008 roku Olga Tokarczuk otrzymała Nike za Biegunów. Sześciokrotnie była wśród finalistów.
Księgi Jakubowe to monumentalna, kilkusetstronicowa panorama XVIII – wiecznej Polski. Na jej tle autorka snuje opowieść o charyzmatycznym przywódcy religijnym Jakubie Franku.
Tokarczuk pisała Księgi Jakubowe przez sześć lat. Nie jest to powieść prosta, łatwa w odbiorze. Wymaga od czytelnika zaangażowania, współpracy. Zachwyca jednak rozmachem, dbałością o szczegóły. Wraz z autorką zagłębiamy się w świat XVIII miasteczek, szlacheckich dworków, katolickich i żydowskich rodzin. Dostrzegamy Polskę wielokulturową, w której współistniały chrześcijaństwo, judaizm i islam.
Przewodniczący jury Ryszard Koziołek uzasadniając wybór mówił, że nagrodzona książka pokazuje obcy świat naszej własnej przeszłości, oswaja lęki i uprzedzenia. Jest to pochwała różnorodności świata , w którym każdy ma swoją historię do opowiedzenia.
Na gali wręczenia nagród laureatka sugerowała, aby traktować jej powieść jako metaforę tego, co dzieje się dziś u bram Europy. Widzi jak pisana przez ostanie lata powieść nabiera aktualności w obliczu innych „biegunów”, ludzi, którzy szukają swojego miejsca w świecie. Współcześnie poszukujący mają również problemy z asymilacją, wrogością. Ale – jak mówiła autorka – nie mamy innych genów. Mamy swój język, kulturę. O tym opowiadają Księgi…
W finale konkursu oprócz Ksiąg Jakubowych znalazły się: Matka Makryna J. Dehnela, Szum M. Tulli, Guguły W. Grzegorzewskiej, Drach Sz. Twardocha, Sońka I. Karpowicza oraz tomik poezji J. Podsiadło Przez sen.
Nagroda Literacka Nike jest nagrodą za najlepszą książkę roku. W konkursie mogą brać udział wszystkie gatunki literackie. Nagroda nie może nie zostać przyznana, ani nie można jej podzielić. Lista 20 nominowanych ogłaszana jest w maju. Siedmiu finalistów poznajemy we wrześniu. Decyzję o laureacie podejmuje jury w dniu wręczenia nagrody, zawsze w pierwszą niedzielę października. Zwycięzca otrzymuje 100 tysięcy złotych. Fundatorami są „Wyborcza” i fundacja Agory.